11 сынып оқушысы Сағынбекова Динаның "Ана тілі мен басқа халықтардың тілін құрметтеу –әр азаматтың парызы" атты эссесі"

Ана тілі мен басқа халықтардың тілін құрметтеу-әрбір азаматтың парызы

"Және олар ажырамас отбасында өмір сүреді

Барлық халықтар мен барлық тайпалар"

С. Михалков

Мен туған және тұратын ,туыстарым, достарым, сыныптастарым тұратын таңқаларлық жарқын және көптілді ел. Олардың әрқайсысы үшін Қазақстан отан болып табылады, бірақ олар әр түрлі ұлт өкілдері. Мұнда жүзден астам ұлт пен ұлыстың өкілдері бір отбасында тұрады.

Ана тілі-бұл әр адамға ерте жастан таныс, бізді бір-бірімізден ерекшелейтін нәрсе. Әр тіл әдемі және күшті,әр тілдің өзіндік тарихы бар. Осы тақырыпқа қанша тамаша жазушылар өз жұмыстарын арнады .

Мен ұлы жазушы-Василий Андреевич Жуковскийдің сөздерін еске алғым келеді:

"Біздің жердегі тіліміз керемет табиғат алдында қандай?

Қандай ұқыпсыз және оңай еркіндікпен

Ол барлық жерде сұлулықты шашыратты

Және әртүрлілік бірлікпен келіседі!

Бірақ қайда, қай щетка оны бейнелеген?"

Бұл сөздердің мағынасын түсіну таңқаларлық емес. Шынында да, тіл соншалықты әдемі және әдемі ,оны сипаттау үшін сын есімдер жеткіліксіз.

"Тіл" сөзінің ұғымы осы тілді білуді, оның дәстүрлерін оқуды ,сондай-ақ туған жерге деген сүйіспеншілікті білдіреді.Менің ойымша,әркім өз ана тілін біліп қана қоймай, басқа тілдерді де құрметтеп, үйренуі керек. Себебі біздің еліміз көп ұлтты, сондықтан тұрғындардың әртүрлі тілдерде сөйлеуі қалыпты жағдайға айналды. Менің ойымша, бұл тамаша. Өйткені сен ана тіліңде өз дағдыларыңды жақсартып қана қоймай,сонымен қатар басқа тілдерді білуіңді де жетілдіресің.Менің ана тілім-қазақ тілі. Бала кезімнен бастап мен осы тілдің дыбысын білемін. Мен алғашқы сөздерімді дәл қазақ тілінде айттым. Жасы ұлғайған сайын ата-анам маған ана тіліне деген сүйіспеншілік пен құрмет сезімін ұялатты. Ата-анам маған ана тілінің ұлы авторларының, А.Құнанбаевтың, Ы.Алтынсарин, С.Сейфуллин және т. б. олардың шығармалары қазақ мәдениетіне, тіл біліміне баулиды. Бұл қай тілдің құдіретті,бай және әуезді екенін көрсетеді. Сондықтан мен оған қызығушылық таныттым.Ата-анам маған ана тілі мен оның халықтық дәстүрлерін білу қаншалықты маңызды екенін түсіндірді. Бірақ мұнымен тоқтап қалмаңыз,өйткені әлем өте үлкен және таңғажайып. Мен ата-аналарға бала кезімнен бірнеше тілді білу қаншалықты маңызды екенін білгендері үшін ризамын. Осының арқасында мен бала кезімнен тек ана тілімнің ғана емес,орыс жазушыларының да кітаптарын оқи бастадым,оны әдемі деп санаймын. Жылдар өте келе мен мұны өзім түсіне бастадым,сондықтан мен ағылшын тілін үйреніп, оқи бастадым. Бірақ бұл менің білімімнің бастапқы тізімі ғана екеніне сенімдімін. Мен көптеген тілдерді білетін адамдарға таңданамын. Менің ойымша, мұндай адамдар менің жағдайым сияқты көптеген адамдарға үлгі болады.

Менің ойымша, бұл өте қызықты және қызықты ғылым – тіл үйрену. Сонымен қатар, ана тілін барлығы білуі керек! Ең бастысы, сізде тілек пен қызығушылық бар. Менің ойымша, ана тілінде сауатсыз сөйлеу-бұл жоғары надандықтың белгісі. Егер адам өз тілін білмесе, онда ол өз Отанын жоғалтуы мүмкін. Ал Отаны жоқ адам – жақын ештеңесі жоқ адам.

Егер біз барлығымыз тілге мұқият қарайтын болсақ, оны қорғап,дамытатын болсақ, онда біз көптеген ғасырлар бойы ана тілінің шынайы көрінісін сақтай аламыз. Сондықтан әр адамның міндеті-ана тілін ғана емес, басқа халықтардың тілін де білу және құрметтеу. Егер бұл сақталса,онда мен ана тілінің тағдыры әрқайсымызға байланысты болатынына және әрқайсымыз оның кішкентай бөлігін баға жетпес қазынаға айналдыратынына сенімдімін.

Мен эссені бір жазушының әдемі сөздерімен аяқтағым келеді:

"Әр халықтың тағдыры оның тілінің тағдырымен тығыз байланысты. Ана тілін тек оның тасымалдаушылары ғана сақтай алады. Өйткені әрбір халық-қайталанбас мәдениет, тарих және дәстүр. Және, әрине, тілі.